Xin chào anh em, hôm này mình xin giới thiệu đến anh em bài viết
ngắn tóm lược lịch sử nhà máy sản xuất đồng hồ số 1 tại Moskva – một trong những nhà máy
sản xuất đồng hồ lừng danh nhất của liên bang Xô Viết, nơi đã sản xuất
ra những dòng đồng hồ đi vào tiềm thức của bao thế hệ cha ông chúng ta, mà nhắc
đến tên thì hầu như ai cũng biết. Bởi thời đó người anh cả Liên Xô là hình mẫu
mà mọi nước XHCN đều phấn đấu và sở hữu được những món đồ Liên Xô cũ thì quý giá
vô cùng, đặc biệt là mua được những chiếc đồng hồ Poljot, Vostok, Raketa. Chẳng
thế mà các cụ vẫn ngâm nga hai câu thơ:
Trăng Trung Quốc sáng hơn Trăng
Mỹ,
Đồng hồ Liên Xô tốt hơn đồng hồ Thụy sĩ.
 |
| Nhà máy đồng hồ số 1. Nhà máy sản xuất đồng hồ Poljot |
Nhà máy sản xuất đồng hồ số 1 ở Moscow (Первый Московский часовой
завод) được thành lập vào năm 1930. Trước đây, ngành công nghiệp đồng hồ của
Liên Xô bao gồm một số xưởng nhỏ nằm trong Ủy ban cơ khí chính xác. Tuy nhiên
vào cuối những năm 20 của thế kỷ trước, nhu cầu của Nhà nước đối với đồng hồ
hiện đại, chất lượng cao ngày càng tăng, chính vì vậy, vào năm 1927, Hội đồng
Lao động và Quốc phòng đã thông qua nghị quyết về quyết định thành lập một tổ
chức sản xuất đồng hồ ở Liên Xô. Mục đích của nghị quyết là thành lập cơ sở sản
xuất đồng hồ cho nhu cầu của Ủy ban Nhân dân Đường sắt và Hồng quân. Những
thiết bị đầu tiên cho việc tổ chức sản xuất và thành lập nhà máy đã được mua từ
Hoa Kỳ. Nhà máy sản xuất đồng hồ Dueber Hampden với năng suất 200-250 nghìn
chiếc mỗi năm đã được Liên Xô mua trên cơ sở “chìa khóa trao tay” tức là mua
luôn cả nhà máy từ nhà xưởng đến công nhân và đây chính là tiền đề đầu tiên cho
việc thành lập nhà máy sản xuất đồng hồ số 1 tại thủ đô Moskva.
Năm 1930, một nhà máy sản xuất đồng hồ mới được xây dựng ngay trên
lãnh thổ của nhà máy thuốc lá “Krasnaya Zvezda – Ngôi sao đỏ” trước đây, và
thiết bị, công nghệ của Hoa Kỳ bắt đầu được nhập khẩu, lắp đặt, cùng với đó là những nghệ nhân chế tác đồng hồ di chuyển sang Moscow. Vào năm 1935,
một năm sau cái chết của Kirov S.M. vốn là một nhà lãnh đạo cộng sản thời kỳ
đầu CM của Saint-Petersburg, mà theo các tài liệu ghi lại cái chết của ông có
liên quan đến Stalin, nhà máy được đặt theo họ của ông – Kirov. Đó cũng chính
là lý do vì sao trên những chiếc đồng hồ sản xuất vào thời bấy giờ sẽ dễ dàng
bắt gặp dòng chữ đồng hồ sản xuất tại nhà máy đồng hồ số 1 mang tên kirov.
Trong cùng năm đó, việc sản xuất đồng hồ đeo tay, đồng hồ bấm giờ, đồng hồ cơ
điện, cuộn dây điện, đồng hồ bấm giờ cho hàng hải và đồng hồ hẹn giờ cho boom đã được
bắt đầu. Năm 1939, dây chuyền sản xuất và hoàn thiện đồng hồ đã được hoàn
thành. Một năm sau đó, Năm 1940, nhà máy đồng hồ số 1 đã trở thành nơi cung cấp
đồng hồ chính các sĩ quan Hồng quân – tức quân đội Xô viết. Từ 1930 đến 1940,
nhà máy đã sản xuất 2,7 triệu đồng hồ bỏ túi và đồng hồ đeo tay.
Vào đầu Thế chiến II, nhà máy đã được sơ tán đến thành phố Zlatoust
(thành phố nằm trên khu vực cao nhất của dãy Ural, thuộc tỉnh chelyabinsk). Tuy
nhiên nhà máy đã tiếp tục sản xuất trở lại tại Moscow vào năm 1942 để phục vụ
cho mặt trận. Từ Năm 1946-1961 Nhà máy cho ra đời dòng đồng hồ mang thương hiệu
“pobeda – chiến thắng”, đánh dấu sự ra đời của một thương hiệu mới. Theo kể lại
thì tên, thiết kế và đặc điểm của những chiếc đồng hồ này đã được I.V. Stalin
chấp thuận, như một lời khẳng định về thắng lợi trong cuộc chiến tranh vệ quốc
vĩ đại chống lại sự bánh trướng của Chủ nghĩa Phát xít.
 |
| Pobeda vàng đúc 58.3 (1 МЧЗ Киров) và Sturmanskie hacking stop |
Năm 1949, Nhà máy bắt đầu sản xuất dòng đồng hồ “Sturmanskie – hoa
tiêu” với chức năng dừng kim giây (hacking stop). Dòng đồng hồ này được sản
xuất dành riêng cho Không quân và không được bán công khai. Theo lệnh của Bộ
Quốc phòng, đồng hồ bấm giờ Hải quân với số hiệu 6MX có độ chính xác cao đã
được phát triển và đưa vào sản xuất trong thời kỳ này.
Năm 1956, những chiếc đồng hồ với cơ chế tự động (automatic) 22
chân kính đầu tiên của Liên Xô được ra đời. Dòng đồng hồ này được đặt tên là
"rodina – Quê hương."
 |
| Rodina automatic 1956 và Sputnik 1957 |
Năm 1957, để vinh danh vệ tinh đầu tiên của Liên Xô được phóng vào
không gian, thi những chiếc đồng hồ “Sputnik – vệ tinh” đã được sản xuất. Cũng
trong năm đó, nhà máy nhận được đơn hàng đặt biệt, chế tạo chiếc đồng hồ “Nam
Cực” với thang đo 24 giờ được thiết kế cho những nhà thám hiểm tham gia chuyến
hành trình đầu tiên của Liên Xô đến Nam Cực. Năm 1959, nhà máy đồng hồ số một
trở thành nhà máy đầu tiên ở Liên Xô bắt đầu sản xuất đồng hồ cơ với chức năng
báo thức. Thế là chiếc đồng hồ poljot cignal báo thức mày 2612 18 chân kính ra
đời. Cũng trong năm đó cố máy bấm giờ huyền thoại chronograph 3017 19 chân kinh
ra đời được gắn lên những chiếc đồng hồ “strela – mũi tên”.
 |
| Poljot 18 jewels báo thức và Strela 3017 Column Wheel |
Năm 1960, nhà máy sản xuất đồng hồ số 1 mang tên Kiov đã cho ra
đời chiếc đồng hồ đầu tiên mang thương hiệu là Poljot - Chuyến bay. Mà tên tuổi
sau này đã trở thành huyền thoại.
Năm 1961, nhà máy được trao tặng danh hiệu "Doanh nghiệp lao
động cộng sản". Năm 1963, chiếc đồng hồ đặc biệt được thiết kế phẳng lấy
tên là “вымпел Vympel – cờ hiệu” cực kỳ chính xác đã được trao Bằng và Huy
chương Vàng tại hội chợ triển lãm quốc tế ở Leipzig, Đức.
Năm 1964, nhà máy sản xuất đồng hồ số 1 đã sản xuất được đồng hồ
“Orbital – quỹ đạo” 29 chân kính, tự động. Cũng chính trong năm này, Tên tuổi
của Nhà máy sản xuất Đồng hồ Moscow số 1 đã được khẳng định với sự đăng ký bản
quyền thương hiệu poljot.
Năm 1965, nhà máy bắt đầu sản xuất những chiếc đồng hồ Poljot siêu
mong chạy máy 2200. Độ dày của vỏ đồng hồ, tùy thuộc vào việc thực hiện, dao
động từ 3,8 đến 4,5 mm và độ dày của máy chỉ là 1,85 mm.
Năm 1972, nhà máy đã tăng sản lượng đồng hồ cơ lên 2,7 triệu
chiếc, 70% trong tổng số sản phẩm được bán ra nước ngoài. Nhà máy đã phát triển
một dòng đồng hồ mới đó là đồng hồ chống nước Amphibia, với độ chống nước là
200 mét – một con số khá ấn tượng thời bấy giờ. Sang năm tiếp theo (1973), công
ty sản xuất hơn 3 triệu chiếc đồng hồ poljot cùng với đó là 114 tùy chọn thiết
kế với nhiều chức năng được bổ sung khác nhau.
Năm 1976, nhà máy bắt đầu sản xuất đồng hồ dòng đồng hồ mới
– đồng hồ bấm giờ - và thế là cỗ máy huyền thoại lên cót bấm giờ
(chronograph) 3133 ra đời. với bộ máy 3133 nhà máy chế tạo đồng hồ số 1 đã nhận
được giải thưởng của nhà nước Xô Viết. Đây được coi là bộ máy đỉnh cao cuối
cùng được nhà máy chế tạo. Vì những chiếc Chronograph được sản xuất phục vụ cho
quân đội và hải quân, nên chỉ có một số lượng hạn chế được chế tạo và không được
bán công khai. Đặc biệt những chiếc đồng hồ Poljot 3133 được các nhà du hành vũ
trụ của Nga, Pháp và Đức chọn thực hiện nhiệm vụ khi bay vào không gian. Chiếc
đồng hồ của Polyakov đã lập kỷ lục về thời gian bay vào không gian. Năm 1995,
kỷ niệm tròn 50 năm chiến thắng Vệ quốc vĩ đại nhà máy đồng hồ số 1 đã phát
hành phiên bản đặc biệt với các biếu tượng của quân đội Nga.
 |
| Poljot 3133 kỉ niệm 20 chiến thắng Pháp xít và Sturmanskie 3133 |
Sau sự sụp đổ của Liên Xô, nhà máy đã được chuyển đổi thành công
ty cổ phần vào năm 1992 và tồn tại đến năm 2004. Vào năm 2005, hãng đồng hồ
“Maktime” đã mua các thiết bị và công nghệ để sản xuất đồng hồ bấm giờ chạy máy
3133 từ poljot. Đó cũng là dấu chấm hết cho trang sử lừng lẫy một thời của nhà
máy đồng hồ số 1 - Nhà máy ngừng sản xuất đồng hồ. Năm 2006, một doanh nhân Nga
tên Sergei Pugachev, thượng nghị sĩ từ Tuva cũng là chủ sở hữu của
Mezhprombank, đã mua lại thương hiệu Poljot vào năm 2006. Pugachev có kế hoạch
sản xuất và phân phối các mặt hàng xa xỉ theo tên thương hiệu này.
Những thương hiệu đã được ra đời bởi nhà máy đồng hồ số 1:
Poljot – chuyến bay
Pobeda – chiến thắng
Moskva – Thủ đô của LB Nga
Sportivnue – có chức năng dừng kim giây
Kirov - Tên nhà lãnh đạo Cộng sản
Rodina – tổ quốc
Sturmanskie – hoa tiêu
Ocean – đại dương
Sekonda – chuyên xuất khẩu sang anh và châu âu.
Cuối cùng là romanoff.
Lịch sử sản xuất đồng hồ của Nhà máy số 1 vẫn mãi là trang sử hào
hùng trong hơn 60 năm tồn tại và phát triển của Ngành công nghiệp đồng hồ Xô
Viết. Bài viết của mình xin được kết thúc tại đây. Cảm ơn anh em đã đọc bài
viết. Rất mong nhận được phản hồi và bình luận góp ý từ tất cả mọi người.
==================================================
Mọi người có thể theo dõi kênh review đồng hồ Liên Xô của mình tại đây.
Bình Luận